Programma 3 Fysieke leefomgeving

3.1 Agro Business Centrum (ABC)

Realisatie van het ABC

• Werken aan de planvorming en investeringsscenario’s voor de hoofdontsluiting van het ABC (als deel van de randweg/rondweg Opheusden). Wegtracés voor hoofdontsluiting van het ABC zijn in beeld. De keuze van de raad voor het voorkeurstracé is leidend voor de vervolgstappen in de planvorming en overige acties, die leiden tot het in procedure brengen van een (ontwerp) bestemmingsplan.
• Werken aan de planvorming van volgende fasen van het ABC binnen de kaders van de Structuurvisie ABC. Voor fase 2 van het ABC en verder schetsen we de eerste stedenbouwkundige structuren. Deze bepalen mede de verhouding tussen openbare ruimte en uit te geven meters en daarmee de planeconomische haalbaarheid ervan.
• Opstellen van de Nota Kostenverhaal 2.0 voor de volgende fasen van het ABC voor inzicht in investeringen en dekking van realisatie van de nieuwe openbare ruimte, grondinbreng, plankosten.
• Ontwikkeling en bouw van het Laanboomhuis samen met TCO. TCO en de gemeente ronden de contractuele afspraken af. Het bestemmingsplan voor de laanboomhuiskavel is vastgesteld. Inmiddels heeft TCO een aannemer en architect geselecteerd.
• Uitgeven van de laatste gemeentegronden in fase 1 ABC in Opheusden als bedrijfskavel.
• Inzetten op organische gebiedsontwikkeling van het ABC door de ontwikkeling van diverse bedrijfspercelen in eigendom van derden. Westelijk van de Pijenkampseveldweg (hernoemd als Pottenveld) liggen meer potentiële bedrijfskavels van derden. Met hen overleggen we over de gewenste verkaveling binnen de ABC-kaders.

1. Het Laanboomhuis is in de zomer van 2021 opgeleverd en in gebruik genomen door hoofdgebruiker TCO. In 2022 gaan meer gebruikers verhuizen naar het Laanboomhuis en vindt ook de feestelijke opening van het Laanboomhuis plaats (vanwege Covid-19 kon dit niet in 2021 plaatsvinden). De show-/assortimentstuin achter het Laanboomhuis wordt in 2022 opgeleverd en in gebruik genomen.
2. Hoofdontsluiting ABC: het wegtracé voor de hoofdontsluiting van het ABC (ofwel de Randweg Opheusden) is vastgelegd in het nieuwe bestemmingsplan voor de Randweg Opheusden. In 2022 wordt het wegontwerp verder uitgewerkt. Vanuit het ABC en de organische ontwikkeling van bedrijfskavels in de volgende fase van het ABC wordt input gegeven aan het technisch ontwerp van de Randweg. Denk aan de dimensionering van de riolering, de nutsleidingen, trafo's, gemalen etc. die nodig zijn voor de bedrijfskavel en die we opnemen onder en in het profiel van de Randweg.
   De hoofdontsluiting (doortrekken Bomenlaan) moet ook zonder de Randweg Opheusden gerealiseerd (kunnen) worden. Primaat voor de planvorming en –voorbereiding ligt binnen het project Randweg Opheusden.
3. Organische gebiedsontwikkeling ABC: voor fase 2 (en verder) van het ABC is geschetst aan de stedenbouwkundige structuren en verkaveling van bedrijfskavels. Het tracé van de Randweg is leidend voor de situering (en ontsluiting) van die kavels. In 2022 wordt dit steeds gefaseerd uitgewerkt. Daarvoor worden gesprekken met eigenaren gevoerd. Grondverwerving en de ontwikkeling van bedrijfskavels wordt bezien in relatie tot de planvorming van de Randweg.
4. Uitgeven gemeentekavels ABC fase 1: in 2022 resteert nog één gemeentekavel van circa 5.000 m2, gelegen tussen de kavel van Hendriks Transport en de Betuweroute. Deze is te koop aangeboden via een bedrijfsmakelaar.

3.2 Openbaar groen en Groenplan

Openbaar groen moet in kwaliteit en kwantiteit de uitstraling van hét Europees Laanboomcentrum vertolken.

• Organiseren van betrokkenheid en onderlinge samenwerking van boomtelers, hoveniers, inwoners en onderwijsinstellingen bij aanleg, inrichting, efficiënt beheer en onderhoud van openbaar groen ter versterking van de kwaliteit van de leefomgeving;
• Op peil houden van het kwaliteitsniveau van onderhoud van begraafplaatsen;
• Monitoren van beheer en onderhoud door Avri op basis van het actuele werkprogramma (DienstVerleningsOvereenkomst of DVO);
• Het meerjaren-vervangingsplan gemeentelijke essen en bomenbeleid uitvoeren;
• Inzetten op de (preventieve) bestrijding van de eikenprocessierups.

In 2021 is de 'Uitwerking intentieverklaring' tussen Tree Center Opheusden en de gemeente getekend. Deze overeenkomst geeft vorm aan de samenwerking met Tree Center Opheusden bij de inrichting en het beheer van de openbare ruimte. Daarmee wil het college de boomkwekers stimuleren de dorpen te zien als etalage van ons Laanboomcentrum. Dit gebeurt door het organiseren van betrokkenheid en onderlinge samenwerking van boomtelers, hoveniers, inwoners en onderwijsinstellingen bij aanleg, inrichting, efficiënt beheer en onderhoud van openbaar groen. Dit ter versterking van de kwaliteit van de leefomgeving.

3.3 Duurzaamheid hoog in het vaandel/Energietransitie

Inzetten op duurzaamheid met oog voor leefbaarheid voor inwoners en voorkomen van overlast

• Integraal uitvoeren van acties en afspraken van het Uitvoeringsprogramma Klimaatnota rond doelstellingen voor de Energietransitie;
• Bijkomende acties binnen het uitvoeringsprogramma Duurzaamheidsvisie invullen;
• Regionaal invullen van de taakstelling van het landelijke Klimaatakkoord in de Regionale Energie Strategie (RES);
• Maatregelen voor klimaatadaptatie uit het Gemeentelijk RioleringsPlan (GRP) uitvoeren om schade als gevolg van wateroverlast te voorkomen;
• Werken aan en ondersteunen van bewustwording, draagvlak en eigen verantwoordelijkheid van inwoners en bedrijven voor de toepassing van verschillende vormen van duurzaamheid en hernieuwbare energie;
• Inzetten op een aardgasarme maatschappij. Onderzoeken van de toepassing van alternatieve maatregelen;
• Planmatig vervolgen van verdere verduurzaming van openbare verlichting.

Klimaatverandering neemt steeds grotere vormen aan. De gemeente Neder-Betuwe zet in 2022 maximaal in op de transitie van fossiele brandstof naar duurzamere bronnen. Dit proces vindt regionaal en lokaal plaats. Met een actueel en strategisch plan voor klimaatadaptatie willen we onze gemeente maximaal voorbereiden op extremere weersomstandigheden. Programmatisch legt de gemeente het accent op het voorbereiden van woningen op afkoppeling van het aardgasnet. Daarnaast worden nieuwe onderwerpen als circulariteit en biodiversiteit opgepakt. Voor uitvoering van het totale programma is een klimaatteam actief dat voor een integrale aanpak medewerkers betrekt van alle afdelingen van de gemeentelijke organisatie. Communicatie naar inwoners en alle andere betrokkenen staat bij alle acties en projecten centraal.

3.4 Opstellen en uitrollen nieuwe Omgevingsvisie

Maximale ruimte in het buitengebied voor agrariërs, laanboom- en fruittelers.

• In cocreatie opstellen van een Omgevingsvisie voor besluitvorming medio 2022;
• Lokaal handhavingsbeleid en -strategie aanpakken met een projectmatige uitvoering van toezicht, controle en handhaving van Wabo-taken;
• Ontwikkelen van initiatieven voor versterken van gebruiks-, belevings- en toekomstwaarde van landschappelijk en cultuurhistorisch waardevolle objecten.

Opstellen Omgevingsvisie
Het proces tot het opstellen van de Omgevingsvisie bestaat uit drie fasen:
1.   Agenderingsfase
2.   Verdiepingsfase
3.   Vaststellingsfase
Fase 1 en 2 zijn afgerond. In de tweede helft van 2021 zijn we begonnen met fase 3, de vaststellingsfase, zodat we de Omgevingsvisie in het eerste kwartaal 2022 voor besluitvorming aan uw raad kunnen voorleggen.  

Programma Buitengebied  
In de Omgevingsvisie is opgenomen dat we een programma Buitengebied gaan opstellen. Een programma is voor de gemeente een van de nieuwe instrumenten van de Omgevingswet. In een programma kan de gemeente beleid en maatregelen opstellen om de gewenste kwaliteit van de fysieke leefomgeving te bereiken. In dit geval: wat willen we met ons buitengebied en hoe gaan we ervoor zorgen dat we dat bereiken.
Het college wordt onder de nieuwe Omgevingswet bevoegd gezag voor het vaststellen van een programma Buitengebied, maar we willen u als raad graag bij het opstellen van het programma betrekken. We stellen dit programma niet alleen op. We gaan bewoners, ondernemers en gebruikers van het buitengebied vragen om met ons mee te denken over hoe we met het buitengebied om willen gaan.  

3.5 Goed Wegennet

Een veilig en goed onderhouden wegennet

• Uitvoeren van acties en maatregelen in het Neder-Betuws Verkeers- en Vervoersplan 2018; (NBVVP), waaronder de fietsverbinding Meersteeg, stationsgebieden Opheusden en Kesteren;
• Faciliteren van en actief participeren in dijkverzwaring van de Waalbandijk/project Gastvrije Waaldijk (Waterschap);
• Actieve bijdrage aan voorbereidingen voor verbreding van de Rijnbrug;
• Regionaal deelnemen in mobiliteitsonderzoeken over de A15;
• Regionaal deelnemen aan projecten uit het regionaal Uitvoeringsplan Mobiliteit;

Ontwikkeling NBVVP
We werken verder aan de uitvoering van projecten in het NBVVP. In verband met de heroverwegingsoperaties heeft uw raad besloten om verschillende verkeersprojecten uit te stellen. Deze uitgestelde projecten staan in het investeringsoverzicht, onderaan in programma 3.

Ontwikkeling schone en slimme mobiliteit
Zowel lokaal als regionaal komt er meer concrete aandacht voor schone en slimme mobiliteit. Dat vertaalt zich onder meer in de verdere uitrol van laadinfrastructuur (lokaal) en de uitvoering van het regionale plan 'slimme en schone mobiliteit'.

Uitvoeringsplan Mobiliteit 2019-2022
De bereikbaarheid in de regio Rivierenland pakken we gezamenlijk op bij de totstandkoming  van het uitvoeringsplan Mobiliteit 2019-2022. Daarbij werken we onder meer aan projecten zoals de A15 en de verbreding A2 (Meerjarenprogramma Infrastructuur, Ruimte en Transport).

Ontwikkeling openbaar vervoer
Ook ontwikkelingen op het gebied van het openbaar vervoer vragen de aandacht. Er is sprake van een 'verschraling’ van het OV-aanbod, ook door de corona-pandemie. Dit is het sterkst merkbaar in landelijke gebieden waar de bezetting van buslijnen al laag is. Door regionale samenwerking (zoals Position Paper Spoor 2.0) proberen we de bereikbaarheid zoveel mogelijk te behouden.

Ontwikkeling veerverbindingen
We denken in een breder verband (regio Rivierenland, VNG) mee aan toekomstbestendige veerverbindingen. Zeker nu de provincie Gelderland een terugtredende beweging maakt voor de subsidiëring van de Gelderse veren. De provincie heeft op basis van een eerder onderzoek het voornemen om zich terug te trekken uit het Verenfonds, dat de exploitatie van veren ondersteunt. In 2021 is op initiatief van VNG Gelderland (als mede-eigenaar van het Verenfonds) een breder onderzoek gestart naar behoud van het netwerk van veren in Gelderland in de toekomst en welke rol de overheid hierin zou moeten hebben.

Randweg Opheusden
Uiterlijk in februari 2022 komt het ontwerp-bestemmingsplan van de randweg Opheusdenvoor besluitvorming in uw raad.

3.6 Wonen

Duurzame nieuwbouwwoningen in alle kernen voor alle doelgroepen

• Meer betaalbare woningen.
• Nieuwe (regionale) woonmonitor.
• Tijdelijke woningbouw onderzoeken.
• Regionale samenwerking beheerorganisatie huisvesting arbeidsmigranten.
• Locatie onderzoek nieuwbouw huisvesting arbeidsmigranten afronden.
• Locatie onderzoek nieuwe woonwagenstandplaatsen afronden.
• Speelruimtebeleid uitvoeringsplan realiseren.

Het nieuwe Programma Wonen (besluitvorming Raad eind 2021/begin 2022) geeft een doorkijk naar wat er nu en in de toekomst nodig is om de lokale woningmarkt toegankelijk te houden voor alle inwoners. Denk aan de juiste woning op de juiste plek met betaalbaarheid als de sleutel om de huidige problematiek aan te pakken.       

De ontwikkeling van de gemeentelijke Omgevingsvisie vraagt om bespreking van het ruimtegebruik (wellicht beter gezegd ruimtegebrek) in onze gemeente. Afhankelijk van keuzes die de Raad daarin maakt, kunnen we de huidige locatieonderzoeken afronden en definitief locaties aanwijzen voor nieuwbouw van woningen, huisvesting van arbeidsmigranten en standplaatsen voor woonwagens.

Samen met regio Rivierenland hebben we de ambitie om voldoende goede en veilige huisvesting van arbeidsmigranten te faciliteren, zoveel mogelijk dicht in de buurt van het werk. In samenwerking met de regio gaan we dit met marktpartijen in de regio, provincie Gelderland en het Rijk realiseren in een regionale beheerorganisatie. In 2022 starten we in het uitvoeringsprogramma met een aanjaagteam voor locaties, het formaliseren van de samenwerking met gemeenten en andere partijen, het realiseren van een website en kennisbank en waar mogelijk het uniform maken van terminologie, kwaliteitseisen en prestatiecontracten.